هدف از نگارش این مقاله، بررسی موضوع بارنامه است. از این رو اگر می‌خواهید با این موضوع آشنا شوید و ببینید که این سند چه کاربردی دارد، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
در ابتدای این مقاله به اختصار توضیح می‌دهیم که بارنامه چیست؟
در واقع بارنامه نوعی سند مالکیت است که شرکت‌های حمل و نقل یا همان باربری‌ها به متصدیان حمل بار در ازای تحویل بار در مقصد تحویل می‌دهند و به طور کلی، این سند برای حمل و نقل بار به صورت زمینی، دریایی و هوایی صادر می‌شود.
این سند که نوعی اوراق بهادار است و از سوی شرکت‌های باربری صادر می‌شود حاوی اطلاعاتی اعم از مشخصات کالا، مشخصات ارسال‌کننده و دریافت‌کننده، انواع هزینه؛ شامل هزینه‌های بیمه و کمیسیون و صافی، وزن و تعداد کالا می‌باشد.
در واقع، این سند نشان‌دهنده این است که کالاهایی که نوع و کمیت و شرایطشان در این سند ذکر شده است برای حمل دریافت و بارگیری شده‌اند. همچنین این سند مالکیت یا همان اوراق بهادار انواع مختلفی نیز دارد که در این مطلب به تشریح آن می‌پردازیم.
تاریخچه بارنامه
قبل از معرفی بارنامه به تاریخچه این سند با اهمیت می‌پردازیم. پیشینه این سند و اوراق بهادار به زمان روم باستان برمی‌گردد. این سند اولین بار در زمان روم باستان و برای حمل و دریافت کالاها از طریق کشتی‌ها صادر شد. رومیان برای حمل بارهای خود توسط کشتی‌ها سندی صادر می‌کردند که در آن مشخصات کالا و بار درج شده بود.
رفته‌رفته، با گذشت زمان و به دلیل اینکه وسایل حمل بار تغییر و تنوع پیدا کرد بارنامه‌ها نیز تغییر کرد و برای هر روشی بارنامه‌ای خاص صادر شد. به تدریج و با پیشرفت تجارت بارنامه‌های قدیمی باطل و نوع جدید آن که امروزه از ﺁن استفاده می‌شود به وجود آمد.
بارنامه چیست؟
همان‌طور که در بالا اشاره نمودیم بارنامه یک نوع سند قرارداد یا همان اوراق بهادار است که بسیار حائز اهمیت می‌باشد. این سند مهم که در زبان انگلیسی به آن Bill Of Lading گفته می‌شود در واقع سندی است که از سوی شرکت حمل بار صادر می‌شود.
این سند را به اختصار BOL یا BL نیز می‌گویند. به طور کلی می‌توان گفت که صادر شدن این سند مالکیت به این معنی است که کالایی مشخص در زمانی مشخص و از طریق وسیله حمل مشخص و برای ارسال به یک مقصد مشخص صادر شده است.
همان‌طور که گفتیم این سند نوعی اوراق بهادار است که از سوی موسسه یا شرکت حمل و نقل و یا نماینده ﺁن‌ها صادر می‌شود. این سند حاوی مشخصاتی از نوع، کمیت و شرایط است که شامل مشخصات کالا، تعداد و وزن کالا، میزان هزینه کرایه، نام و آدرس گیرنده و فرستنده می‌باشد.
در واقع بارنامه نوعی رسید کالا است و حاوی شرایط و ضوابطی است که کالا طبق این شرایط و ضوابط باید تا مقصد حمل شود.
بنابراین می‌توان گفت که بارنامه بیانگر این است که:
کالای مورد نظر برای حمل به مقصد مورد نظر به متصدی حمل تحویل داده شده است و شرایط و ضوابطی را که حمل و نقل بر اساس آن انجام می‌شود را با جزئیات نام می‌برد.
همچنین بیانگر این است که متصدی حمل بار یا کالای مورد نظر را تحویل گرفته است.
همچنین بارنامه یک سند مالکیت مهم است که به دارنده این امکان را می‌دهد که پس از رسیدن بار مورد نظر به مقصد، بار را از متصدی حمل تحویل بگیرد. همچنین دارنده این سند مالکیت اجازه دارد که بر اساس شرایط ذکر شده در قرارداد حمل در صورت نبود کالای خود یا ﺁسیب‌دیدگی آن بتواند ادعای خسارت کند.
از این رو، می‌توان گفت که بارنامه سند مالکیت کالا است.
مطالب مرتبط : آیا انواع خودروهای باربری را می شناسید
اطلاعات موجود در بارنامه به چه دردی می‌خورد و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
در مورد هدف صدور و اخذ این سند لازم به گفتن است که دارای کاربردها و اهداف فراوانی می‌باشد. در ادامه متن به چند نمونه بارز و قابل توجه از این کاربردهای مهم اشاره کرده‌ایم که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیست.
- با وجود این برگه، عوامل حمل بار مجبور به انجام کار خود به نحو احسن هستند، به گونه‌ای که موظف‌اند بار مربوطه را همان‌طور که در برگه قِید شده است تحویل گرفته و بدون کوچکترین تغییر، آسیب، کاهش یا افزایش به مقصد مورد نظر برسانند و به گیرنده بار تحویل دهند.
- در این برگه، مشخصات صاحب بار به طور کامل ذکر می‌شود و این امر باعث آسوده خاطری مالک بار از همه جهات است.
- یکی از اساسی‌ترین کاربردها و مهم‌ترین هدف‌ها از اخذ این سند توسط مالک، بهره‌مندی از انواع خدمات بیمه‌ای است. چرا که در صورت بروز انواع و اقسام خسارت‌های غیرمنتظره و غیر قابل پیشگیری، بیمه زمانی به وظیفه خود عمل می‌کند که برگه بارنامه وجود داشته باشد و میزان خسارت وارد شده را با آن مطابقت دهد. توجه کنید در صورت نداشتن این برگه، بیمه به هیچ وجه خسارت‌های وارده را جبران نمی‌کند. بنابراین در اخذ بارنامه نباید به هیچ عنوان سهل‌انگاری و اهمال شود.
با توجه به موردهایی که نام بردیم مطمئنا دیگر به اهمیت صدور و اخذ بارنامه پی برده‌اید و حتما مراتب کار را در این زمینه رعایت خواهید کرد. لازم است بدانید کاربردهای این برگه تنها موارد بالا نیست؛ چرا که اخذ این سند با اهمیت، دارای کاربردهای عدیده‌ای است که ما فقط به چند مورد از بارزترین‌ها اشاره کردیم.
آیا بارنامه‌ها قابل معامله هستند؟
شاید می‌پندارید که همه بارنامه‌ها از قابلیت معامله‌گری و انتقال به شخص دیگر برخوردار هستند. اما در این جا لازم است ذکر کنیم این اسناد از این نظر دارای دو نوع مختلف قابل معامله و غیر قابل معامله می‌باشند.
همان‌طور که واضح و مبرهن است اسنادی که دارای قابلیت معامله‌گری هستند را می‌توان بین مالکان مختلفی جا به جا کرده و واگذار نمود. این نوع بارنامه‌ها همواره تحت عنوان دیگری به نام Negotiable نیز شناخته می‌شوند که به طور حتم در برگه مربوطه قید شده است.
بارنامه‌ای که غیر قابل معامله است نیز به‌صورت پشت‌نویسی شده فقط متعلق به یک شخص و یا اشخاص می‌باشد و امکان انتقال آن به شخص دیگر وجود ندارد، چرا که این سند در صورتی معتبر و کاربردی شمرده می‌شود که توسط شخص مالک ارائه شود. بارنامه‌های غیر قابل معامله نیز تحت عنوان Non negotiable شناخته و معلوم می‌شوند.
منبع : تیم جاده
