قانون احداث پایانههای عمومی از سوی وزارت راه و ترابری به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شد و در ۲۸ دی ماه ۱۳۶۸ به تصویب رسید. پس از آن سازمان حمل و نقل و پایانههای کشور (معاونت حمل و نقل جادهای سابق) در طول سالهای برنامه اول و دوم توسعه اقتصادی-اجتماعی تکمیل بیش از حد پایانه را در دستور کار خود قرار داد. بلندپروازی این سازمان در احداث پایانههای عظیم و پر هزینه در قسمت حمل و نقل جادهای در کمتر کشوری یافت میشود؛ به ویژه اینکه متولی حمل و نقل جادهای، خود سرمایهگذاران مسئول مستقیم این طرح بزرگ هم باشد.
مسئولان حمل و نقل جادهای کشور میگویند هدفهای بلند مدت پایانهها تنها معطوف به نگرش یکسو و عوامل جانبی غیر انسانی و فیزیکی انواع جاده نبوده است، بلکه انسان به عنوان یک اصل در برنامهریزی کلان مطرح است. نیازهای راننده به عنوان سکاندار اصلی این فعالیت در طراحی مجموعهای خدماتی-رفاهی و بهداشتی پایانهها به دقت دیده شده و بخش عظیمی از حجم سرمایهگذاریها معطوف به رفع نیازهای رفاهی، خدماتی، بهداشتی، آموزشی، فرهنگی و ورزشی رانندگان شده است. این مجموعه که راننده خود را متعلق به آن بداند و پس از هر سفر طولانی و خستهکننده با انبوهی ناراحتی روحی و روانی حاصل از دوری از محیط عاطفی خانواده و عوارض ناشی از نارساییهای جسمانی مربوط به پیش بتواند در آن آرامش خاطر داشته باشد. آنها در توجیه طرح اضافه میکنند که در شهر بدون پایانه کامیون مل وابسته به حمل و نقل کالا در سطح جهان گسترده است و یا به صورت تجمع در منطقه از شهر درون بافت قدیمی قرار میگیرد. در این حالت اگر راننده در پی یافتن بار باشد به وسیله نقلیهاش نیاز به سرویس و تعمیر و لوازم یدکی خاصی داشته باشد و دستیابی به هر یک از موارد فوق سرگردان شده و وقت زیادی را هدر میدهد. از طرفی وسیله نقلیه را نیز بایستی در خارج از شهر یکی از خیابانهای شهر پارک کند که از عوارض ناشی از هرگونه دستبرد و سرقت مصون نیست و دائما تشویش و نگرانی خواهد داشت.
اهداف ایجاد پایانههای بار
«پایانه بار محلی است به منظور ساماندهی امور حمل و نقل کالا و ارائه خدمات مورد نیاز رانندگان وسیله نقلیه عمومی باری و دارای کلیه تاسیسات و امکانات برای ارائه خدمات وابسته به حمل و نقل کالا (از قبیل سالن اعلان بار، موسسات و شرکتها حمل و نقل کالا و…) و تعیین نرخ خدمات حمل و تعیین مقصد با مشارکت راننده، شرکت یا موسسه و صاحب کالا میباشد.»
اهداف اصلی که از تاسیس و بهرهبرداری از پایانههای عمومی بار مدنظر بوده است عبارتند از:
۱-ارائه خدمات رفاهی به رانندگان وسایل نقلیه در زمینههای گوناگون از قبیل استراحتگاه، سرویسهای بهداشتی، ورزشی، تعمیرگاهها، فروشگاهها، پارکینگها، امکانات فرهنگی و … .
۲- ارائه آموزشهای عمومی و تخصصی به رانندگان وسایل نقیله و کلیه عوامل دست اندر کار سیستم حمل و نقل جادهای.
۳- ایجاد امنیت ترافیکی جهت شهروندان از طریق تفکیک ترافیک شهری از ترافیک سنگین(برون شهری) و کاهش آلودگی (صدا، هوا، ارتعاشات لرزشی) ناشی از عبور وسایلی.
۴- ارائه اطلاعات مربوط به حمل کالا در منطقه و سهولت دسترسی به آن.
۵- امکان اعمال مدیریت منسجم بر سیستمهای حمل و نقل جادهای.
۶- کنترل و افزایش ضریب امنیت جابجایی کالا.
۷- تسهیل و تسریع در امر جابجایی کالا.
۸- امکان اولویت بخشیدن به حمل و نقل کالاهای استراتژیک و هماهنگ کردن ناوگان ترابری با سیاستهای موضعی و منطقهای.
۹- جلوگیری از دپو محمولههای کارخانهها و کاهش هزینههای انبارداری.
۱۰- به حداقل رساندن تردد کامیونهای یکسر خالی و در نتیجه کاهش نرخ خدمات حمل و نقل کالا.
۱۱- ایجاد زمینههای اشتغال در زمان اجرای طرح، بهرهبرداری و نگهداری از پایانهها با توجه به مشاغل وابسته به حمل و نقل و حرفههای جانبی.
۱۲- جلب توجه رانندگان کامیونهای ترانزیت به لحاظ وجود امکانات کامل خدماتی و رفاهی در این مجموعهها.
۱۳- ایجاد مراکزی مناسب و قابل اطمینان برای رانندگان و صاحبان کالا و ایجاد امنیت خاطر آنها برای حفظ وسایل نقلیه.
اعلام بار
لیست پایانههای عمومی بار
ردیف | نام استان | شهر | نام پایانه | موقعیت جغرافیایی |
۱ | اصفهان | اصفهان | پایانه بار امیرکبیر | https://goo.gl/maps/5D5y61tgggVedCrm9 |
۲ | اصفهان | نجف آباد | پایانه بار نجفآباد | https://goo.gl/maps/5BJeHhknu1sc1Txv8 |
۳ | آذربایجان شرقی | تبریز | پایانه بار تبریز | https://goo.gl/maps/dJkTSKhnfYwwRGrT6 |
۴ | آذربایجان شرقی | میانه | پارکینگ وسائط نقلیه سنگین میانه | |
۵ | آذربایجان غربی | ارومیه | پایانه بار ارومیه | https://goo.gl/maps/JfHBmkEtFovjs3iTA |
۷ | تهران | تهران | پایانه اکبرآباد تهران | https://goo.gl/maps/mQ4Mj9ZAf2tmCSh58 |
۸ | چهارمحال و بختیاری | شهرکرد | پایانه بار ۲۶ آذر | |
۹ | خراسان جنوبی | بیرجند | پایانه بار بیرجند | https://goo.gl/maps/Xhn83E2EvGaWVCix7 |
۱۰ | خراسان رضوی | مشهد | پایانه بار مشهد | https://goo.gl/maps/K38x5rN5LEmyLwoGA |
۱۱ | خوزستان | بندر امام(ره) | پایانه بار بندر امام(ره) | https://goo.gl/maps/pph9QqnQemvmwMeu9 |
۱۲ | خوزستان | اهواز | پایانه موقت اهواز | https://goo.gl/maps/VtGDDLUNQamauPGa9 |
۱۳ | سمنان | سمنان | پایانه بار سمنان | https://goo.gl/maps/gd378RkrerUvCCTFA |
۱۴ | سیستان و بلوچستان | زاهدان | پایانه بار زاهدان | https://goo.gl/maps/zZ6bPEDCczE8StDA9 |
۱۵ | سیستان و بلوچستان | چابهار | پایانه بار چابهار | https://goo.gl/maps/6XttG3MMfhqEFWgS6 |
۱۶ | فارس | شیراز | پایانه بار شیراز | https://goo.gl/maps/L6rtkwrZxyRzSPUS6 |
۱۷ | قزوین | قزوین | پایانه بار قزوین | https://goo.gl/maps/xkyzVYs2pBAYwpSs9 |
۱۸ | کردستان | سنندج | پایانه بار سنندج | https://goo.gl/maps/FxWTgP7XAABRVUFE9 |
۱۹ | کردستان | بیجار | پایانه سیمان بیجار | |
۲۰ | کرمان | کرمان | پایانه بار کرمان | https://goo.gl/maps/C4hZKKJSktuji6zTA |
۲۱ | کرمان جنوب | جیرفت | پایانه بار جیرفت | https://goo.gl/maps/g8Gn3kArT1evsYXD6 |
۲۲ | گیلان | انزلی | پایانه بار انزلی | https://goo.gl/maps/by6nsD5JMH3SKUde9 |
۲۳ | گیلان | رشت | پایانه بار رشت | https://goo.gl/maps/hRpjEWXqbB83ArLM7 |
۲۴ | گیلان | آستارا | پایانه بار آستارا | https://goo.gl/maps/LPfKPdYae68J4Ro39 |
۲۵ | لرستان | خرم آباد | پایانه بار خرم آباد | https://goo.gl/maps/kBVEoA6c6n6TtYaT8 |
۲۶ | مازندران | نکاء | پایانه بار نکا | https://goo.gl/maps/Pwv4RGdCYU7Kb2uJ9 |
۲۷ | مرکزی | اراک | پایانه بار اراک | https://goo.gl/maps/oS98BY4TzBR6dTL96 |
۲۸ | هرمزگان | بندرعباس | پایانه بار بندرعباس | https://goo.gl/maps/H946oAAMvaMAiSBY7 |
۲۹ | همدان | همدان | پایانه بار همدان | |
۳۰ | یزد | یزد | پایانه بار یزد | https://goo.gl/maps/i6fQVqJkGojP5uWP9 |